Smutny wieszcz z Krakowa

źródło: MUZEUM NARODOWE W WARSZAWIE

Jan Matejko, „Autoportret” – obraz z 1892 r.

źródło: NAC

Jan Matejko z rodziną. Żona Teodora przysparzała mu wielu trosk

źródło: biblioteka narodowa/polona

To po obejrzeniu „Kazania Skargi” Lucjan Siemieński stwierdził: „Historia nasza ma już swojego malarza”

źródło: Wikipedia

„Hołd pruski” tylko na pozór jest wizualizacją triumfu Rzeczypospolitej

Rola, jaką Jan Matejko odegrał w kształtowaniu i przetrwaniu polskiej kultury w XIX i XX w., jest nie do przecenienia. Jako artysta niewątpliwie odniósł sukces, ale jego życie osobiste nie było usłane różami.

Wielki kodyfikator narodowych mitów, twórca historycznych wizji, które stać się miały trzonem zbiorowych wyobrażeń Polaków o przeszłości", jak napisał o Janie Matejce Henryk M. Słoczyński, pochodzenie miał całkowicie obce – ojciec, Franciszek Ksawery Matejko, był Czechem, a matka Joanna Karolina z domu Rossberg miała korzenie niemieckie. Jan był dziewiątym z jedenaściorga rodzeństwa. Rodzice kiepsko radzili sobie z tak dużą gromadką dzieci, czego dobitnym świadectwem był słynny krzywy nos Matejki. Jeszcze jako młody chłopak złamał go podczas zabawy, a że nikt się tym specjalnie nie przejął, nos zrósł się nieprawidłowo. Kiedy Jan miał siedem lat, zmarła jego matka. Z ojcem – zapracowanym, surowym i bardzo zasadniczym – miał bardzo słaby kontakt. Namiastkę rodzinnego ciepła znalazł u mieszkającej po sąsiedzku rodziny Giebułtowskich. Paulina Giebułtowska okazywała „biednemu, blademu, zmizerowanemu chłopiątku" matczyne uczucia, jej syn Stanisław był jego najlepszym przyjacielem, młodszy Stefan kolegą z gimnazjum, a starsza córka Joanna wraz z mężem Leonardem Serafińskim chętnie gościli go w swym domu w Nowym Wiśniczu. Ale najważniejszą osobą, którą Matejko poznał u Giebułtowskich, była ich najmłodsza latorośl, Teodora – przyszła żona, muza i jednocześnie przyczyna wielu frustracji malarza.

Pomocne rodzeństwo

Rodzina Matejków szybko się...